Duurzaamheid: composteerbaarheid van bio zakjes

Composteren is een relatief nieuw fenomeen in de verpakkingswereld. Er zijn veel vragen rond composteerbaarheid en wat te doen met deze zakjes na gebruik. Hieronder meer informatie over wat composteerbaarheid betekent en een overzicht van de sorteerrichtlijnen per land.

 

Biologisch afbreekbaar versus composteerbaar

Bioverpakkingen zijn verpakkingen die gemaakt zijn van hernieuwbare grondstoffen en/of biologisch afbreekbaar zijn. Biologisch afbreekbaar is dus niet hetzelfde als composteerbaar.

Biologisch afbreekbare of biodegradeerbare materialen worden door micro-organismen (bacteriën of schimmels) afgebroken. Er wordt dus niets gezegd over de duurtijd dat een materiaal afgebroken wordt of de uitkomst. Hout is een voorbeeld van een biologisch afbreekbaar materiaal.

Composteerbare materialen daarentegen worden met de aanwezigheid van zuurstof door micro-organismen, onder bepaalde omstandigheden en in een bepaalde tijdspanne omgezet in compost. Composteren vermindert het volume en gewicht van de grondstoffen. Het transformeert de grondstoffen in een bodemverbeteraar: compost.

 

Thuis versus industrieel composteerbaar

Bij compostering is er nog een verschil tussen thuis of industriële compostering [1]. Bij industriële compostering wordt een materiaal afgebroken tot kwaliteitsvolle bodemverbeteraar compost in minder dan 12 weken in een industriële composteringsinstallatie.

Het composteringsproces van GFT-afval in een professionele installatie doorloopt doorgaans deze stappen [2]:

  1. voorbewerking (mengen, verkleinen en hopen opzetten)
  2. composteringsproces
  3. narijping
  4. affinage of nabewerking (opschonen en zeven in verschillende fijnheden)

Dit proces is in feite niet te vergelijken met de compostering bij je thuis. In een industriële installatie kan de temperatuur van de composthoop bijvoorbeeld oplopen tot 55-70°C. Dit zijn temperaturen die je eigen composthoop door o.a. de wisselende weersomstandigheden niet kan halen. Dit alles heeft natuurlijk een invloed op de kwaliteit van de compost.

 

De verschillen op een rijtje:

Industrieel Thuis
Waar Industriële compostinstallatie Eigen composthoop, -vat of -bak
Duurtijd 12 weken +/- 12 maanden (geen garantie)
Omstandigheden Constant (hogere temperaturen) Wisselend (lagere temperaturen)
Uitkomst Kwaliteitsvolle compost Kwaliteit compost sterk afhankelijk van thuiscomposteercondities

 

Industrieel composteerbare verpakking

Wanneer men spreekt over industrieel composteerbare verpakkingen dan zijn dit verpakkingen die composteerbaar zijn in industriële composteerinstallaties, inclusief hun componenten, inkten en additieven [3].

Een verpakking is composteerbaar als ze voldoet aan de Europese composteringsnorm EN-13432. Dit zijn de 4 criteria waaraan ze moeten voldoen [4]:

  1. Desintegratie: Minstens 90% van het product moet binnen de 12 weken afbreken tot deeltjes van minder dan 2mm
  2. Biodegradatie: Het product moet binnen 6 maanden biologisch afbreken tot anorganische stoffen (CO2 en mineralen).
  3. De maximumconcentraties aan zware metalen (Pb, Cr, Cd) mogen niet overschreden worden
  4. Ecotoxiciteit: Het product mag geen schadelijke invloed hebben op de (kwaliteit van) compost.

 

Er zijn 2 onafhankelijke erkende certificatie-instellingen, TÜV Austria en DIN Certco, die de certificatieprocedure van EN-13432 uitvoeren. Er zijn dan ook 2 bijbehorende logo’s, OK compost en kiemplantlogo, die aangeven dat de verpakking gecomposteerd kan worden.

Het bio papier met bio film van Baginco is door DIN Certco gecertificeerd als industrieel composteerbaar. Contacteer het sales team voor het juiste kiemplantlogo.

 

Sorteerrichtlijnen voor bio zakjes

Deze verpakkingen (bio papier met bio film) zouden dus in theorie bij het GFT-afval gesorteerd mogen worden. Het is belangrijk om te weten dat niet in alle landen is toegelaten. Daar zijn verschillende redenen voor [5].

Langs de ene kant is de afvalverwerkingsinfrastructuur er (nog) niet op voorzien om deze composteerbare verpakkingen te verwerken. En langs de andere kant kunnen er heel wat vergissingen gebeuren bij het sorteren waardoor niet composteerbare verpakkingen bij het GFT-afval belanden. Dit vervuilt het proces en heeft een negatieve impact op de kwaliteit van het compost. Informeer je altijd bij de juiste instanties voor de correcte richtlijnen.

 

Hieronder een overzicht:

Sorteerrichtlijn Instantie
België

Bij restafval, niet bij GFT-afval

Vlaco [6] of OVAM
Frankrijk Bij restafval of te composteren CITEO (Guide du tri) [7] of Adelphe
Nederland Bij restafval, niet bij GFT-afval Milieu Centraal [8]